Avançar para o conteúdo principal

EXPRESIÓNS E PALABRAS DA TERRA CHÁ

Algaruxo s.m. Partícula pequena de algo que se mete nos ollos ou cae nun líquido; lixo, argueiro.

Anasarse v.pr. Anicarse as galiñas.


Arrincachantas subs. Parvo


Baño s.m. Maseiro grande.


Calquizo s.m. Musgo


Cambeleira s.f. Buraco que se deixa na corte para que a vaca saque a cabeza e coma.


Cancelo s.m. (Anguis fragilis) Aliscrán, liscrán, escáncer.

Catramulo subs. Persoa a quen non lle gusta relacionarse coa xente e que é difícil de tratar.


Cochorizo adx. Osco, desconfiado, que non lle gusta estar coa xente.


Copeto s.m. Maseiro pequeno para cans e gatos.

Escallar v. Escaravellar no chan as galiñas.


Estoupapoceiras subs. Parvo.


Gazpeto s.m. Cañoto que queda no chan e sobresae uns centímetros despois de cortar unha árbore nova ou un arbusto. 

Infre adx. Aplícase á terra que non é boa para o cultivo por ser pobre en nutrientes, estar sempre asolagada, etc... Tamén se pode dicir de aldeas ou lugares que son pobres. 

Lesar v.t. Causar lesión. Causar prexuízo. Ofender a reputación ou o interese de.

- Pobriña... lesouna. (referido a unha muller violada)

Ver o portugués lesar

Pandar v. Cambar as táboas ou poñer o cu en pompa.


Sulimo s.m. Pau que xungue as vacas ao arado; soliño.

Tarabelo s.m. Trebello para espantar os paxaros dos cultivos; viraventos. Por extensión, muíños de vento.

Meter ó trillo (estrear, dar uso)
- Esas botas son novas? Hai que metelas ó trillo.
- Chégache mañá o coche? Hai que metelo ó trillo.  

Hai que limpar cando fai vento

Soña o cocho co farelo (que máis quixeras)

O meu can chapou unha mosca (equivalente a o burro tocou a frauta)

Facer algo na arte do demo (moi rápido)

Ese fai os mistos (é capaz de calquera cousa)

Ser un chaqueta de la (fan del o que queren)

Ese fai as moscas (inventa o que non hai)

Ese ten a vara e mais a besta (teno todo)

Son o fol e a amarralla (son tal para cal)

Encima de mel, filloas

Desasnar o xenio (botalo fóra)

Máis me valera cagar e lambela (metín a pata)

Tanto traballar para morrer á mesma hora

Andar co sulimo de arrastro (deixar fillos por todas as partes)

A onde irás boi que non ares! (vaia a onde vaia sempre hai traballos)

Volverse ovella (facer parvadas)

O que non o costa non o vale (o barato sae caro)   

Comentários

  1. Parabéns polo blog!!
    Xa había tempo que non ouvía o de "fíxoo na arte do demo". Ademais desta, moitas outras tamén se din pola miña zona (Viveiro), tal como "fol e amarralla", "por riba de mel, filloas", ou "limpar cando fai vento".
    saúdos

    ResponderEliminar

Enviar um comentário

Mensagens populares deste blogue

ESCARPÓN

O escarpón ( de escorpión ) é un insecto subterráneo que escaba galerías onde vive e se alimenta de raíces. Ó come-las raíces seca as plantas, polo que é prexudicial para os cultivos. Antes, cando se labraban as veigas mandábanse os rapaces a apañalos, xa que ó vira-la leibua o arado quedaban ó aire. O nome científico é Gryllotalpa gryllotalpa. Nalgúns dicionarios aparece o nome alacrán ceboleiro,  que curiosamente é idéntico ó nome castelán. Outros nomes en galego son relo , rela e tamén grilo ceboleiro .

O TEMPO

En galego para falar do tempo, tanto o cronolóxico coma o atmosférico, hai unha serie de expresións propias e diferentes dos idiomas veciños. Para falar do tempo cronolóxico empréganse tres verbos: HABER, FACER e IR, que moita xente confunde, supoño que por interferencia do castelán. O verbo HABER utilízase para falar dun tempo sen un principio nin un final determinado, sen unha referencia temporal expresa. Cando dicimos hai unha semana , hai un mes , enténdese que dende o momento en que falamos para atrás hai unha semana ou un mes, pero non se marca con precisión o comezo exacto. O verbo FACER utilízase acompañado dun adverbio temporal, que pode estar omitido, para indica-lo momento exacto a partir do cal contamo-lo tempo que queremos expresar: hoxe fai dúas semanas que marchou que é diferente de hai dúas semanas que marchou , onde se expresa unha temporalidade aproximada. Con este mesmo significado e uso o verbo FACER emprégase para os aniversarios, en galego os anos fanse non se